Een op de vijf online shoppers die ervoor kiezen om betalingen uit te stellen, krijgt te maken met aanmaningskosten, waarschuwt de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Boetes van 15 tot 40 euro vormen een belangrijk onderdeel van het verdienmodel van apps als Klarna of Riverty. Volgens de AFM komen veel jonge gebruikers terecht bij incassobureaus.
Het wordt steeds normaler om een online bestelling niet direct te betalen, maar weken later via een betaaldienst je rekening te betalen. Dit staat bekend als uitgesteld betalen of nu kopen, later betalen (bnpl). Vier op de tien internetconsumenten hebben er dit jaar wel eens gebruik van gemaakt, aldus de Autoriteit Financiële Markten. In een breed onderzoek waarschuwde de AFM voor toenemende financiële risico’s.
Miljoenen transacties
Met “Pay Deferred” kunnen apps zoals Klarna, Riverty, Tinka of Billink de rekeningen van consumenten vooruitbetalen aan online winkels. Zowel consumenten als webwinkels betalen een kleine vergoeding voor deze apps. De apps geven consumenten vervolgens de mogelijkheid om gedurende langere perioden van twee weken tot twee maanden rentevrij af te lossen.
Volgens de AFM wordt nu 8% van alle online transacties achteraf betaald en marktonderzoekers verwachten dat dit zal groeien naar 30%. Er zijn jaarlijks miljoenen transacties.
Uitstel van betaling kan bijvoorbeeld handig zijn voor iemand die meerdere maten kleding heeft besteld om te passen en uiteindelijk een kledingstuk wil houden en betalen. Maar dit AFM-onderzoek laat een duistere kant zien aan deze betaalmethode.
1 op de 5 kreeg een herinnering
Volgens Daniëlle de Jager, senior directeur van de AFM, krijgt zo’n 20% van de gebruikers onder de 65 jaar te maken met aanmaningskosten. Het exacte bedrag verschilt per aanbieder. De gemiddelde boete voor deze te late betalingen is € 15, waarna de meeste klanten alsnog hun openstaande rekeningen betalen.
Maar als je na meerdere aanmaningen niet betaalt, moet je uiteindelijk een boete betalen van 15% van de aankoopwaarde, met een minimum van 40 EUR, volgens de algemene voorwaarden van marktleider Klarna.
Boetes worden een verdienmodel
De Jager waarschuwt dat aanmaningskosten en incassoprocedures onderdeel beginnen te worden van het aanvraag-inkomstenmodel van BNPL. “Een leverancier geeft aan een incassobureau in huis te hebben: 11,7% van de omzet komt uit incassokosten.”
Penalty-inkomsten bedragen maximaal 40% van de bruto-inkomsten van een BNPL-aanbieder. Zorgwekkend is dat deze apps (de AFM maakt niet bekend welke) na meerdere aanmaningen een groot aantal documenten hebben overgedragen aan incassobureaus. Het komt het vaakst voor onder jongeren: maar liefst 6% van de 18- tot 24-jarigen belandt na een te late betaling bij incasso’s.
Hoge schulden
Dat betalingsproblemen onderdeel waren van het verdienmodel, vond de AFM in strijd met de vrijstelling die deze apps nu genieten van de kredietwetgeving. Het uitstel van betaling is wettelijk geen krediet omdat het renteloos is en binnen drie maanden moet worden terugbetaald. Vandaar het gebrek aan toezicht door het Bureau Krediet Registratie (BKR). De Jager waarschuwde dat het ook het risico met zich meebrengt dat BNPL-gebruikers schulden opbouwen, zoals roodstand of creditcardschulden.
In Brussel wordt gesproken over strengere regels voor BNPL-aanvragen, maar het kan jaren duren voordat verschillende autoriteiten en EU-lidstaten het daarover eens zijn. De AFM is een groot voorstander van aanvullende wetgeving om consumenten te beschermen tegen het risico van betalingsachterstanden.
Huismeerderheid: verordening
Uitstel van betaling werd een paar jaar geleden ingevoerd en floreerde tijdens de pandemie. Online winkels bieden deze betaalmethode vaak aan omdat het voldoet aan de verplichting van de online consument om bij ontvangst minimaal de helft van de factuur te voldoen.
Eerder schreven we ook al dat er een hoop fraudeurs actief zijn met achteraf betalen. Hier moet je dus ook waakzaam voor zijn. Wij proberen enkel en alleen aangesloten winkels te vermelden in onze overzichten. Mocht je toch vragen hebben dan kan je ons altijd mailen.