Zeker nu Black Friday, Sinterklaasdag en Kerst in aantocht zijn, moeten consumenten die grote bestellingen online plaatsen extra op hun hoede zijn. De ACM waarschuwt: “Controleer voordat je iets online koopt eerst reviews, zeker die van onbekende webwinkels.”
Consumentenautoriteiten houden toezicht op winkels en horen vaak: webwinkels verzenden niet of te laat, retourgoederen worden niet geretourneerd en klantenservice is slecht. Maar er zijn ook verhalen over malafide webwinkels die nooit van plan zijn iets aan te bieden. Of de zogenaamde dropshippers, die hun producten vanuit China verschepen en weinig tot geen aansprakelijkheid dragen.
De helft van de Nederlanders heeft wel eens problemen gehad met pakketbezorging: ze moeten vaak lang wachten op hun bestelling (26%), soms is het product defect (14%) of erger, er is sprake van fraude (10%), waarbij ze kan fluiten en geld verdienen. Wil je dus spullen kopen bij je favoriete winkel kies dan voor achteraf betalen.
Vooral de weinig bekende en net begonnen webwinkels beloven mensen soms Jinshan. Tanya Wijngaarde van de Fraudehelpdesk wees erop: “Verhoudingsgewijs hebben de meeste consumenten geluk.” Per 1 november dit jaar (inclusief) zijn er 4.276 valse meldingen bij de balie van de webwinkel geweest en zijn er 3.524 mensen aan boord gegaan . Volgens het Fraudeloket bedragen de totale verliezen tot nu toe € 822.822 (er is dus sprake van fraude).
In heel 2021 kwamen er in totaal 6067 meldingen binnen, kwamen 5039 mensen in financiële problemen en bedroeg de totale schade 1.050.255 euro. De Fraudehelpdesk verwacht dat de cijfers voor 2022 ongeveer op hetzelfde niveau blijven. Fraudehelpdesk’s Wijngaarde vult aan: “De piek is altijd in november en december wanneer mensen bestellen voor Black Friday, Sinterklaas en Kerst, dus we verwachten de komende maanden veel meldingen, ook meldingen van slachtoffers.”
nodig hebben
Het aantal meldingen bij de fraudehelpdesk is een fractie van het aantal bij de politie. Sinds de uitbraak van het nieuwe kroonvirus ziet hij het aantal meldingen toenemen. De politie heeft dit jaar 10.500 meldingen ontvangen van oplichting via nep-webshops naarmate de feestdagen naderen. Dit is een stijging van 67% ten opzichte van 2018, het laatste jaar voor de uitbraak van het coronavirus. Toen piekte het aantal fraudegevallen bij malafide webshops. Na de laatste lockdown begin 2021 is het aantal aangiften afgenomen, maar dit is nog steeds beduidend hoger dan voor de eerste lockdown in 2019.
“Iedereen lijkt online bestellen te herkennen, ook fraudeurs. Je ziet dat malafide webshops inspelen op wensen en verzoeken van mensen”, zegt Gijs van der Linden van het Landelijk Meldpunt Internetfraude.
Onlangs waren er bijna zevenhonderd meldingen van mensen die online brandhout en houtpellets bestelden, waarbij mensen aan boord gemiddeld € 680 betaalden. Maar ook warmtepompen, gaming-pc’s en elektrische fietsen zijn alomtegenwoordig maar worden nooit geleverd. Alleen al dit jaar heeft de politie beslag gelegd op 330 frauduleuze webwinkels.
Het gemiddelde bedrag dat wordt opgeëist door opgelichte klanten is 357 euro. Dat is het dubbele in 2021. Het totale verlies voor 2022 bedraagt maar liefst 3.731.486,06 euro. “Dat is bijna 1 miljoen euro meer dan in 2021, met de feestdagen nog voor de boeg”, aldus Van der Linden, die vermoedt dat het werkelijk verloren bedrag hoger was omdat niet iedereen dat meldde.
Want hoewel veel consumenten worden geconfronteerd met bedrog of oplichting, kan de overgrote meerderheid er niets aan doen. Uit onderzoek van de ACM blijkt dat 72% van de Nederlanders nog nooit aangifte heeft gedaan van een misdrijf bij instanties als politie, consumentenverenigingen, Fraudehelpdesk of ACM. Daarnaast geeft slechts 10% van de consumenten aan alerter te zijn geworden na een negatieve ervaring en checkt nu vaker beoordelingen en betrouwbaarheid (9%).
Werkzaamheid
Als het aan de ACM ligt, zouden meer mensen het doen. Daarom is het vandaag samen met de politie, Fraudehelpdesk, de Consumentenbond en het Europees Consumenten Centrum een nieuwe campagne gestart om aandacht te vragen voor het belang van het lezen van reviews. “Dit voorkomt een hoop pijn achteraf”, zegt woordvoerster Saskia Bierling. Je bent dus verstandig als je shops bij Klarna winkels of Afterpay winkels
Zo wijst ze op verschillende webwinkels waar de toezichthouder onlangs een bevel heeft uitgevaardigd om regelmatig boetes te betalen, en waar al veel klachten te lezen zijn op review-sites. Denk hierbij aan zaken als te late levering van artikelen en niet of te laat betalen als iemand binnen de bedenktijd afziet van een aankoop. “Als consumenten de sites vooraf hadden gecontroleerd, hadden ze de bestelling waarschijnlijk niet geplaatst en was er geen fout gemaakt.”
Naast beoordelingen kan het volgens de ACM ook raadzaam zijn om de contactgegevens van de webwinkelier of webwinkel te controleren en of de webwinkelier of webwinkel is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Wat veel mensen niet weten, is dat ze op de website van de politie kunnen kijken of iemand aangifte heeft gedaan van een online winkel. Dit is ook handig. Achteraf betalen (via Klarna) of verzekeringsuitkering (bijvoorbeeld via creditcard) kan ook helpen. Bierling: “Als er meer tijd en moeite in was gestoken, had veel ellende voorkomen kunnen worden.” Kies dan ook voor achteraf betalen bij AliExpress of de Mediamarkt!